Binnenkort vindt het Baliemfestival plaats in Wamena. Een mooie reden om in aanloop hiernaartoe wat dingen te vertellen over de lokale cultuur. Tijdens dit festival komen er allerlei verschillende stammen uit de hooglanden bijeen. Er wordt gedanst en er worden gevechten nagespeeld. Veel Papoea’s steken zich in traditionele dracht en laten zich tegen een vergoeding fotograferen. De kans dat je iemand in zo’n uitdossing tegenkomt op straat is niet zo groot.
De beschilderde mannen dragen een peniskoker. Deze is gemaakt van een flespompoen. De huidbeschilderingen zijn gemaakt van klei of varkensvet. Op hun hoofd dragen ze vaak een krans van kippenveren of een speciale hoofdtooi met een paradijsvogel erop. Sommige mannen hebben nog een gat in hun neus van vroeger. Hier steken ze een varkenstand door. De ketting die deze man draagt, is ingelegd met kleine schelpjes. Deze vormden vroeger een belangrijk ruilmiddel. Hoe meer schelpen, hoe meer aanzien. De varkenstanden door de neus hebben van oorsprong een magische betekenis. Hoewel veel Papoea’s christen zijn geworden, wordt het leven van veel mensen nog steeds beïnvloed door het geloof in voorouders, kwade geesten en andere machten.
Alle versieringen hebben een betekenis. De vogelveren en de witte klei om de ogen verwijzen naar een belangrijke mythe over een wedstrijd tussen een slang en een vogel. De uitkomst zou het lot van de mens beslissen. De slang kan zijn huid verwisselen. Wanneer de slang zou winnen, zouden de mens geluk en eeuwig leven ten deel vallen. Helaas won de vogel. Die vliegt snel, maar leeft kort. En daarom moet ook de mens sterven. Papoea’s hebben altijd getreurd over het verlies van eeuwig leven en verwijzingen ernaar komen vaak terug. Toen Papoea’s het Evangelie hoorden, ontvingen ze dit als de woorden die eeuwig leven brengen. Bijvoorbeeld Joh. 10:10 had een bijzondere betekenis voor veel Papoea’s.
De vrouwen hebben een naakt, beschilderd bovenlichaam en dragen een rieten rokje. Papoeavrouwen maken zelf hun noken (draagnet). Dit net gebruiken ze voor van alles en nog wat: voor boodschappen, om groente en fruit uit de tuin te halen en zelfs om baby’s in te vervoeren. De noken is eigenlijk ook een kledingstuk. Veel vrouwen dragen er één of meer op hun hoofd. De mooie kleuren maken het een echte decoratie. Papoeavrouwen kunnen enorme lasten meedragen in hun noken. Het gewicht daarvan rust bovenop hun hoofd. Je moet dit van jongs af aan leren, anders is de last veel te zwaar. Vrouwen werken overdag in de tuinen en moeten daarom geregeld lange afstanden afleggen met volle nokens.
